Personel SPA kluczem do sukcesu – łatwiej powiedzieć niż zrobić
Personel  zatrudniony w SPA & Wellness tworzą recepcjonistki, kosmetyczki, masażyści, fizjoterapeuci, ratownicy wodni a w obiektach 'medi SPA' coraz częściej lekarze o specjalizacji ogólnej bądź specjaliści np. medycyny estetycznej, stomatologii estetycznej, implantologii czy dermatologii oraz menedżerowie.
W jednym miejscu spotykają się i mają tworzyć zespół osoby po szkołach zawodowych lub kursach i osoby z wykształceniem wyższym.
Stworzenie dobrego zespołu pracowników w SPA jest dużo trudniejsze niż np. w recepcji hotelu.

Recepcja SPA
Do podstawowych zadań recepcjonistki SPA należy bieżąca obsługa klientów, udzielanie informacji, sprzedaż  i planowanie zabiegów, sprzedaż kosmetyków, serwowanie napojów czy drobnych przekąsek, jeśli takie w SPA są oferowane oraz dbanie o czystość i wygląd recepcji, hallu recepcyjnego i miejsca, w którym goście oczekują na zabiegi lub po zabiegach odpoczywają.
W niewielkim SPA,  składającym się z 2-3 gabinetów  wystarczy w sezonie jedna recepcjonistka. A często stosowanym i dobrym rozwiązaniem jest zatrudnienie w recepcji SPA masażystki czy fizjoterapeutki, która w razie potrzeby wykonuje dodatkowo masaże lub zabiegi fizykalne. Dzięki temu pracodawca nie musi zatrudniać na stałe dodatkowych masażystów czy fizjoterapeutów, dla których przy mniejszym ruchu nie byłoby pracy.
Takie rozwiązanie nie zda egzaminu w dużych hotelach z dużymi SPA, gdzie do płynnej obsługi gości i uniknięcia tłoku gości przy ladzie recepcyjnej - do pracy na tej samej zmianie potrzebne są co najmniej dwie pracownice recepcji, pełniące wyłącznie zadania podstawowe, opisane powyżej.

Kosmetyczki
Rolą kosmetyczki jest wykonywanie zabiegów  na twarz i ciało, masaży kosmetycznych i zabiegów uzupełniających oferowanych w SPA.
Często kosmetyczki potrafią lub zostają przeszkolone do wykonywania masaży, zarówno mniej skomplikowanych - kosmetycznych, aromaterapeutycznych, jak i masaży charakteryzujących się wyższym stopniem wtajemniczenia np. opartych na technikach ajurwedyjskich.
Kosmetyczki dbają o czystość w gabinetach kosmetycznych, wymieniają ręczniki, myją i układają akcesoria używane do zabiegów, dbają o ogólny wygląd gabinetów w których pracują np. przygotowując dekorację łóżek kosmetycznych.
Istotne jest również, aby kosmetyczki wspierały merytorycznie menedżera SPA w przygotowaniu ofert oraz tworzeniu nowych zabiegów. Liczba kosmetyczek zależy od liczby gabinetów. Dwie kosmetyczki zatrudnione w SPA to rozsądne minimum, choć w wielu małych SPA zatrudniona jest jedna kosmetyczka. Gdy nie ma popytu. Im więcej gabinetów kosmetycznych i większe  ich wykorzystanie (frekwencja), tym liczba zatrudnionych kosmetyczek wzrasta.

Masażyści, fizjoterapeuci
Obowiązkiem masażystów i fizjoterapeutów jest wykonywanie masaży i zabiegów fizykalnych. Jeśli SPA & Wellness jest rozbudowane o bazę zabiegową, czyli wyodrębnioną część w której odbywają się zabiegi fizjoterapeutyczne manualne i z wykorzystaniem urządzeń rehabilitacyjnych, warto zatrudnić fizjoterapeutów.
Wykonają oni zarówno specjalistyczne zbiegi takie jak ultradźwięki, laseroterapia, krioterapia, poprowadzą różnego rodzaju gimnastyki np. kardiologiczną czy oddechową oraz masaże.

Minima i normy
W małym SPA jeden masażysta i kosmetyczka potrafiąca wykonać masaż to minimum 'etatowe' konieczne do satysfakcjonującego klientów funkcjonowania SPA, nie licząc pracownika recepcji SPA. I analogicznie: im więcej gabinetów masażu lub zabiegowych i im większe ich 'obłożenie' klientami oraz im bogatsza oferta  masaży, tym potrzeba masażystów więcej.
Przyjmuje się, że w ciągu 8 godzin pracy dobry masażysta jest w stanie wykonać  24 masaży częściowych lub 7 masaży całego ciała. Musimy pamiętać, że masaż to ciężka fizyczna praca. To dlatego co 45 - 60 minut masażysta musi mieć możliwość krótkiego odpoczynku.
Układając grafik zabiegów masażystów czy kosmetyczek należy uwzględniać czas na posprzątanie gabinetu oraz przygotowanie go do kolejnego zabiegu, a więc: wywietrzenie, wymianę ręczników, dezynfekcję urządzeń, które tego wymagają, przygotowanie preparatów, akcesoriów itd. a także czas na krótki odpoczynek.
Pracownik zmęczony, głodny czy spragniony będzie mniej efektywny, mniej przekonujący i zniecierpliwiony, co przełoży się na niezadowolenie klienta. W SPA & Wellness jest to szczególnie istotne, gdyż zatrudniony w nim personel ma za zadanie swoim wyglądem, postawą zachęcać klientów do zakupu kolejnych zabiegów czy kosmetyków.

A gdy jest basen?
Gdy w ramach SPA funkcjonuje basen, baseny i tzw. strefa mokra jak: sauny, łaźnie itp. potrzebna jest jego obsługa. To dodatkowe 3 - 4 osoby, które trzeba zatrudnić. Ratownicy, muszą posiadać niezbędne uprawnienia i ich potwierdzenie za pomocą książeczki WOPR. Poza czuwaniem nad bezpieczeństwem osób korzystających z basenu i ratowaniem życia w przypadku jego zagrożenia, ratownicy często prowadzą naukę pływania czy inne zajęcia dodatkowe, które urozmaicaną ofertę ośrodka SPA.
Należy pamiętać, że basen w SPA nie powinien pozostawać bez opieki, nawet jeśli jego głębokość nie wymaga formalnie ratownika.
W hotelowych basenach częstymi gośćmi są milusińscy-dzieci, których nic tak nie cieszy jak woda i basen. W całkiem małych SPA praktykuje się połączenie funkcji ratownika z obsługą recepcji, zwłaszcza gdy jest to przewidziane już na etapie projektowania SPA. Regułą jest, że do pracy są wtedy zatrudniane panie mające stosowne uprawnienia WOPR.

Wyspecjalizowane medi-SPA
W SPA o dużej specjalizacji wykonywanych zabiegów np. w medical spa zatrudniani są lekarze. Najczęściej są to osoby prowadzące własną działalność gospodarczą i świadczące odpłatnie swoje usługi ośrodkom. Obiekty, w których wykonywane są zabiegi fizykalne współpracują najczęściej z jednym lekarzem, a im wyższa specjalizacja SPA i im większe zróżnicowanie oferty, tym lekarzy jest więcej.

Kto sprząta SPA?
Nie warto dopuścić do sytuacji, by personel SPA przyzwyczaił się, że sprząta SPA ktoś inny - sprzątaczka. Recepcjonistki, kosmetyczki, masażyści, ratownicy, pielęgniarka, lekarz - wszyscy samodzielnie dbają o czystość swoich miejsc pracy. W średnich i dużych SPA pojawia się etat sprzątaczki (a nierzadko nawet kilku sprzątaczek). Ma to miejsce zwłaszcza w okresach wysokiego sezonu lub przy dużym wykorzystaniu SPA.
Bo absorbowanie wtedy personelu fachowego sprzątaniem szatni czy przecieraniem na mokro korytarzy po prostu się nie opłaca, obniżając ich wydajność. Godzina pracy sprzątaczki kosztuje widocznie mniej od godziny pracy kosmetyczki czy fizjoterapeuty.

Menedżer
Pieczę nad funkcjonowaniem SPA & Wellness sprawuje menedżer, któremu bardzo często podlega również basen i pracujący przy nim ratownicy. W obiektach o rozbudowanej strukturze organizacyjnej menedżer SPA ma swojego zastępcę, a jeśli w obiekcie funkcjonuje baza zabiegowa zwykle ma ona odrębnego kierownika. Do wcale nierzadkich należą sytuacje kiedy menedżer SPA nadzoruje i koordynuje pracę SPA & Wellness oraz wspomnianej bazy zabiegowej.

Pracownicy 'dochodzący'
Poza stałymi pracownikami zatrudnianymi na podstawie umów o pracę, wiele obiektów utrzymuje kontakt z grupą pracowników werbowanych doraźnie, w przypadku większego zapotrzebowania np. w wysokim sezonie. W miejscowościach o dużym nasyceniu obiektami o charakterze uzdrowiskowo-zdrowotno-rekreacyjnym, gdzie funkcjonuje kilkadziesiąt obiektów hotelarskich a każdy ma 'SPA' - tematyka dostępności i jakości personelu to rzecz na osobny artykuł.

Stworzenie i utrzymanie zespołu
Odrębną, bardzo trudną sprawą jest stworzenie zgranego i nastawionego życzliwie do gości zespołu. Na ogłoszenia zamieszczane w portalach internetowych, stronie internetowej obiektu, w prasie a nawet urzędzie pracy odpowiada zazwyczaj bardzo dużo osób. Niestety w nazbyt wielu przypadkach potencjalni kandydaci na masażystów czy kosmetyczki nie spełniają  żadnych kryteriów ani oczekiwań. Osoby, które posiadają zbyt niskie kwalifikacje są odrzucone już w pierwszym etapie rekrutacji. Wśród kandydatów  z dobrym cv przeprowadzane są rozmowy kwalifikacyjne i raz za razem potwierdza się zasada mówiąca, że dyplom szkoły kosmetycznej czy ukończenia fizjoterapii nie jest miarodajnym potwierdzeniem umiejętności i wiedzy.
Jakość absolwentów tychże szkół bywa żenująco niska, a ich oczekiwania finansowe powodują wesołość u rozmawiającego z nimi przedstawiciela SPA.
Warto po wstępnej selekcji kandydatów do pracy w SPA zorganizować praktyczne testy, wyniki których oceniają profesjonaliści.  Dają one pełny obraz indywidualnych predyspozycji pracownika i nabytego przez niego doświadczenia.

Kilkuletnia obserwacja rynku SPA potwierdza ogólno-hotelarską zasadę: choć jest sztuką wybudowanie przyjaznego, komfortowego, przestronnego i świetnie zorganizowanego i wyposażonego SPA - to jednak jest to tylko jednorazowa kwestia pieniędzy i dobrego projektanta.
Prawdziwą sztuką jest skompletowanie, stworzenie i utrzymanie przez kolejne sezony dobrego zespołu pracowników SPA .

Czego sobie i Państwu życzę.

Autor: Patrycja Majewska | 2009 - 2019